تبادل
لینک هوشمند
بخش دوم : قيموميت فرانسه بر لبنان 1943-1920
پس از فروپاشي امپراتوري عثماني و برقراري قيموميت فرانسه بر لبنان ، در مجامع رهبران شيعه در زمينه نگرش نسبت به آينده ، اختلاف نظر به وجود آمد . برخي از آنان خواهان تشكيل كشور بزرگ و فدرال سوريه و ادغام لبنان در آن بودند تا همانند ساير اقليت‌ها ، حقوق بيشتري در اختيار شيعيان قرار گيرد . از سوي ديگر ، بعضي از رهبران شيعه اميدوار بودند كه نيروهاي فرانسوي نسبت به نيروهاي عثماني ، برخورد بهتري با شيعيان داشته باشند و اين امر براي آنان از حاكميت يك حكومت سني مذهب در دمشق بهتر بود .
اين اختلاف نظر معمولي ، همچنين نشان دهنده اختلاف نظر خانداني در ميان طايفه شيعه بود ، زيرا اين طايفه فاقد آيين‌ها و خط مشي مربوط به فعاليت‌هاي سياسي براي تحقق يك هدف مشخص بود . در نتيجه ، گروه‌هاي مختلفي از شيعيان به وجود آمدند و گرايش‌هاي گوناگون پيدا كردند . بين سال‌هاي 1919 تا 1922 در ميان اعضاي اين طايفه نيز بر اساس گرايش‌هاي مختلف ، برخي رويارويي‌هاي خشونت‌آميز با فرانسوي‌ها اتفاق افتاد . در اين دوران ، جبل عامل شاهد آشوب‌هايي از طرف خاندان اسعد بود . ولي اكثريت شيعيان هنگام قيام دروزها عليه فرانسوي‌ها در تابستان 1925 مواضع منفي اتخاذ كردند .
شيعيان در ژانويه 1926 و در خلال قيام دروزها به دستاورد سياسي و ديني مهمي نائل شدند . در آن هنگام نيروهاي فرانسوي ، مذهب شيعه جعفري در لبنان را به عنوان يكي از مذاهب رسمي ، به رسميت شناختند . در پي آن ، دادگاه‌هاي شرع جعفري تأسيس شد و اين نخستين بار در طول تاريخ طايفة شيعة لبنان بود كه به عنوان يك گروه ديني جدا از اهل سنت و داراي تشكيلات قضايي مختص به خود ، به رسميت شناخته مي‌شدند . فرانسويان از اين طريق تلاش مي‌كردند تا شيعيان را راضي كنند و مانع از پيوست آنان به قيام دروزها شوند و در نهايت از شكل‌گيري يك جبهه اسلامي قدرتمند در لبنان عليه زمامداران فرانسوي حاكم و هم پيمانان ماروني آنان جلوگيري كنند .
با اين وصف ، اين تصميم تاريخي فرانسه باعث آغاز دوران نويني در تاريخ طايفه شيعه لبنان شد . از آن تاريخ به بعد ، رهبران شيعه براي نخستين بار در موضوع تشكيل و تأسيس كشور مستقل لبنان ، منفعت سياسي واقعي يافتند . زيرا تنها در چنين كشوري بودكه شيعيان به عنوان يك طايفه مسلمان متمايز از اهل سنت به رسميت شناخته مي‌شدند و مي‌توانستند سرنوشت خويش را خود تعيين كنند و بدين ترتيب قادر مي‌شدند حضور سياسي مؤثري را بر اساس سهميه‌بندي نمايندگي سياسي در ميان ساير طوايف لبنان ، بر اساس جمعيت طايفه خود اعمال كنند . بنابر اصل ائتلاف و توافق ، در چنين جامعه‌اي‌تبديل تعداد جمعيت شيعيان به يك قدرت سياسي از سوي رهبران شيعه آسان‌تر بود و اين امري بود كه شيعيان حتي تصور آن را در امپراتوري عثماني يا در كشور سوريه بزرگ كه اهل سنت اكثريت آن را تشكيل مي‌دادند ، نمي‌كردند . نتيجة مستقيم تصميم فرانسويان اين بود كه در آغاز دهه 20 ميلادي ، قدرت و نفوذ شيعياني كه خواستار بازگرداندن لبنان به آغوش سوريه بزرگ بودند ، تضعيف شد . با اين حال ، شيعيان در زمينه مناصب اداري و سطوح آموزشي ، پرورشي ، خدمات بهداشتي و اقتصادي لبنان ضعيف‌تر از آن بودند كه در ميان ساير طوايف ، در رده بالايي قرار گيرند .
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.