رخي كه در پژوهش، از مراتب والاي ايمان برخوردارند، ميپرسند: چگونه تلاش كنيم تا مومن واقعي شويم؟ امام زينالعابدين (ع) در پاسخ به سوال اينان، رساله حقوق را نگاشته كه در آن وظايف و مسئوليتهاي مومن در قبال خداوند و مردم مشروحاً باز گفته و در يك كلام ويژگي روابط قائم بر پايههاي متوازن و عادلانه را توضيح داده است. آغاز اين رساله چنين است:
«بدان، خدايت رحمت كند، كه خداوند را در هر حركتي كه ميكنيم و در هر سكوني كه داري و هر جاي كه باشي حقوقي است و نيز در هر اندامي كه بچرخاني و يا در هر وسيلهاي كه بدان كار ميكني حقوقي است، كه برخي از برخي بزرگتر است. و بزرگترين حقوقي كه خدا بر تو واجب كرده، حقوقي است كه بر خودت مقرر نموده، كه با وجود اعضاي گوناگونت، از سر تا پايت را فرا ميگيرد.
پس او حقي را براي ديدگانت و حقي را براي گوشت و حقي را براي زبانت و حقي را براي دستت و حقي را براي پايت و حقي را براي شكمت و حقي را براي فرجت، بر تو قرار داد. اين اعضاي هفت گانهاي است كه كليد كارها به وسيله آنها انجام ميپذيرد. سپس خداوند عزوجل، براي كردارت نيز حقوقي قرار داد. براي نماز و روزه و زكات و قرباني كردن و كارهايت حقوقي بر تو قرار داد سپس اين حقوق از تو به ديگران رسد كه بر تو حق واجب دارند و واجبترين اين حقوق بر تو حق پيشوايان توست و سپس حقوق رعيت و آنگاه حقوق بستگانت».(فی رحاب أئمة اهل البیت ، ج 3 ، ص 216)
امام سخنان خود را درباره اين حقوق و فروع آنها ادامه ميدهد و رابطه ميان انسان و خلق و خالق را آن چنان كه بايسته و شايسته است بيان ميكند. و با بررسي رساله حقوق ميتوان به نتايج زير پي برد:
1- سخنان امامسجاد (ع) متوجه مومنان برگزيده است: كساني كه كمالات را نشر ميدهند و در جهت دستيابي بدانها ميكوشند. برخي از حقوق مطرح شده در اين رساله جز واجبات و برخي ديگر كه در اكثريت قرار دارند، جزو مستحبات ميباشد.
2- اين رساله و نيز ديگر رسالهها و وصايايي كه از ائمه (ع) صادر شده كه توسط دانشمند بزرگ «حسن بن علي بن شعبه حلبي» در كتاب گرانبهاي تحف العقول گرد آمده است، به مثابه دروس ارزشمندي است از جانب اهل بيت كه به منظور تربيت نمونههاي برتر و پيشاهنگان مسلمان ايراد گشته تا با به كار بستن آنها، الگوي ديگر مردمان قرار گيرند. ما مسلمانان و بويژه حوزههاي علميه كه در واقع امتداد خط تربيتي اهل بيت (ع) هستند، امروزه، با بازگشت به اين رسالهها و وصايا، بسيار نيازمنديدم!
اگر سازمانها مكتبي و تشكيلات اسلامي به اين ذخاير ايماني پايبندند باشند، از رجوع به بسياري از فرهنگهاي ناقص و يا التقاطي بينياز ميشوند و براي تحريك هواداران و پيروان خود، ديگر نيازي به برانگيختن تعصبات و انگيزههاي قبيلهاي و بتپرستانه كه جز زيان و نابودي ارمغان ديگري براي ما ندارند، بي نياز خواهند بود.
3- اين رساله توازين شخصيت ايماني ما را نگاهبان خواهد بود و ما را از زياده روي در بعد شريعت و فرو نهادن ابعاد ديگر در امان خواهد داشت. چرا كه ما بايد با به كار بستن برنامههاي مشخص، همچون رساله حقوق، گنجايش كافي براي جاي دادن تمام ابعاد شريعت را در خود ايجاد كنيم. سخن آخر آنكه: اين رساله، بينش فراگير و ژرف نگري و باريك انديشي قرآني را كه متناسب با مقام امامت سيدالساجدين (ع) است، و هيچ فقيه يا دانشمندي بدون اتصال با اين چشمه جوشان، بدان نايل نخواهد آمد منعكس ميسازد، پس درود خدا بر آن كس كه اين رساله را نوشت و سلام خدا بر آن كس كه به آنچه در اين رساله آمده عمل كند!
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.